جیمی کارتر کیست ؟ پیرترین رئیس جمهور آمریکا که بود ؟

نادی نیوز : جیمز ارل کارتر جونیور  یا همان جیمی کارتر متولد ۱ اکتبر ۱۹۲۴ سیاستمدار آمریکایی بود که طی سال‌های ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۱ به‌عنوان سی‌ و نهمین

رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا از حزب دموکرات فعالیت کرد.

کارتر قبل از رئیس جمهور شدن از سال ۱۹۶۳ تا ۱۹۶۷ به‌ عنوان سناتور ایالتی جورجیا و از سال ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۵ به‌عنوان هفتاد و ششمین فرماندار ایالت

جورجیا خدمت کرد.

جیمی کارتر پس از پایان دوره ریاست جمهوری، همچنان به‌عنوان یک شهروند درگیر پروژه‌های سیاسی و اجتماعی بود

و در سال ۲۰۰۲، به‌ دلیل فعالیت در تأسیس مرکز کارتر، جایزه صلح نوبل را دریافت کرد. کارتر در ۱ اکتبر ۲۰۲۴، ۱۰۰ ساله شد.

او در هنگام مرگ با ۱۰۰ سال سن، مسن‌ترین رئیس‌جمهور زنده آمریکا بود.

کارتر در میان روسای جمهور پیشین آمریکا بیشترین طول عمر را داشت.

روز یکشنبه، پس از ۲۲ ماه پس مراقبت‌های پزشکی در خانه‌اش در شهر کوچک پلینز، ایالت جورجیا، که بیشتر عمر خود را همراه با همسرش، رزالین، در آن

گذرانده بود، درگذشت.

زندگی جیمی کارتر و فعالیت های سیاسی و اجتماعی

کارتر در طول زندگی‌اش نقش‌هایی متنوع از جمله:

تاجر، افسر نیروی دریایی، مبلغ مذهبی، سیاستمدار، نویسنده، نجار و یک فعال جهانی ایفا کرد.

و سرانجام در یکی از حساس‌ترین برهه‌های تاریخی آمریکا به ریاست جمهوری این کشور رسید.

کارتر در دوران ریاست‌ جمهوری خود با چالش‌هایی چون

فشارهای جنگ سرد، بحران‌های نفتی و تحولات اجتماعی ناشی از مبارزات حقوق مدنی، حقوق زنان و تغییر نقش جهانی آمریکا مواجه شد.

اما مهم‌ترین دستاورد او، توافق تاریخی صلح خاورمیانه میان انور سادات، رئیس‌جمهوری مصر، و مناخم بگین، نخست‌ وزیر اسرائیل، در سال ۱۹۷۸ بود.

این توافق که پس از ۱۳ روز مذاکره سخت در کمپ دیوید حاصل شد، یکی از نقاط مهم کارنامه او به شمار می‌رود

و الهام‌بخش تاسیس مرکزی شد که کارتر بعدها برای فعالیت‌های بشردوستانه‌اش بنا کرد.

با این حال، دوران ریاست‌جمهوری کارتر با مشکلاتی نظیر تورم بالا، صف‌های طولانی بنزین و بحران ۴۴۴ روزه گروگان‌گیری در ایران تضعیف شد.

تلخ‌ ترین لحظه دوران او زمانی رقم خورد که در عملیات ناموفق نجات گروگان‌ها در طبس در آوریل ۱۹۸۰، هشت سرباز آمریکایی جان خود را از دست دادند.

این شکست، همراه با چالش‌های دیگر، زمینه‌ساز شکست سنگین او در برابر رونالد ریگان، نامزد جمهوری‌خواهان شد.

جیمی کارتر و روابط اولیه با حکومت پهلوی

جیمی کارتر نقش مهمی در روابط آمریکا و ایران در دوره پایانی سلطنت محمدرضا شاه پهلوی داشت.

رابطه او با شاه تحت تأثیر تحولات داخلی ایران، سیاست‌های حقوق بشری کارتر و منافع استراتژیک آمریکا در خاورمیانه قرار داشت.

در ابتدای دوران ریاست‌جمهوری کارتر، روابط آمریکا و ایران همچنان قوی بود.

ایران، به‌عنوان متحد کلیدی آمریکا در خاورمیانه و حائل در برابر نفوذ شوروی، اهمیت استراتژیکی داشت.

کارتر در سفر سال ۱۹۷۷ به ایران، شاه را به‌عنوان یک “جزیره ثبات” در منطقه توصیف کرد و حمایت خود از رژیم پهلوی را اعلام کرد.

سیاست حقوق بشر کارتر انقلاب ایران

یکی از اصول سیاست خارجی جیمی کارتر، توجه به حقوق بشر بود.

این سیاست با سرکوب مخالفان توسط حکومت شاه، به‌ ویژه توسط سازمان امنیت و اطلاعات کشور (ساواک)، در تناقض بود.

اگرچه کارتر از نظر استراتژیک از شاه حمایت می‌کرد، اما فشارهای داخلی و بین‌المللی بر سر نقض حقوق بشر در ایران باعث شد که او به اصلاحات در

ایران فشار بیاورد.

در سال ۱۹۷۸، با شدت گرفتن اعتراضات علیه حکومت شاه و اوج‌گیری انقلاب اسلامی، رابطه کارتر با شاه دچار پیچیدگی شد.

کارتر در مواجهه با بحران، ابتدا از شاه حمایت کرد اما به‌تدریج، با از دست دادن کنترل شاه بر اوضاع، سیاست آمریکا متزلزل شد.

دولت کارتر تلاش کرد با فرستادن نمایندگان ویژه (مانند ژنرال رابرت هایزر) راه‌حلی برای جلوگیری از سقوط شاه و جلوگیری از گسترش بی‌ثباتی بیابد،

اما این تلاش‌ها بی‌نتیجه ماند.

فرار شاه و بحران گروگان‌گیری

با فرار شاه از ایران در ژانویه ۱۹۷۹ و پیروزی انقلاب اسلامی، روابط ایران و آمریکا وارد مرحله بحرانی شد.

شاه، پس از خروج از ایران، مدتی به آمریکا پناهنده شد که این تصمیم خشم نیروهای انقلابی در ایران را برانگیخت.

این مسئله در نوامبر ۱۹۷۹ به بحران تصرف و گروگان‌گیری در سفارت آمریکا در تهران منجر شد،

جایی که دانشجویان انقلابی ۵۲ دیپلمات و شهروند آمریکایی را به مدت ۴۴۴ روز گروگان گرفتند.

پس از آن واقعه طبس و تلاش آمریکا برای آزاد کردن آمریکایی های دستگیر شده در ایران از بحران های دوران کارتر بود.

ارتباط جیمی کارتر با ایران و شاه پهلوی پیچیده و چندوجهی بود.

کارتر از یک سو به‌دنبال حفظ منافع استراتژیک آمریکا در منطقه بود و از سوی دیگر سیاست‌های حقوق بشری او و ناتوانی‌اش در مدیریت بحران انقلاب ایران،

به وخامت اوضاع انجامید.

بحران گروگان‌گیری و سقوط شاه از عوامل مهمی بودند که به شکست کارتر در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۹۸۰ و پیروزی رونالد ریگان کمک کردند.

نادی نیوز ندای آگاهی و مطالبه گری