به گزارش پایگاه خبری نادی نیوز به نقل از ایکنا ،ورود کریستیانو رونالدو، ستاره پرتغالی به کشور و استقبال عجیب مردم ایران از او که با حواشی نیز همراه بود واکنش‌های مختلفی را برانگیخت. برخی با استناد به اینکه استقبال از ستارگان و افراد معروف در همه کشورها حتی کشورهای پیشرفته مرسوم و متعارف است، به دفاع از این رخداد پرداختند. در مقابل، برخی ضمن انتقاد از حواشی به وجود آمده به تحلیل چرایی آن پرداختند و در این تحلیل‌ها نقش عامل سیاسی بیش از عوامل دیگر به چشم می‌خورد. فارغ از همه این تحلیل‌ها، از جنبه دیگری نیز می‌توان به بررسی این پدیده پرداخت و آن، بررسی نگاه دین به این مسئله است.نکته اولی که در این زمینه قابل ذکر است این است که سنت استقبال کردن از دیگران از منظر دینی نه تنها امری نکوهیده نیست بلکه مورد توصیه و سفارش قرار گرفته است و در تاریخ اسلام، مصادیق بسیاری برای آن قابل ذکر است. بدون قصد قیاس می‌توان اشاره کرد که مسلمانان مدینه به دفعات از پیامبر(ص) استقبال به عمل آوردند و بر اساس گزارشات تاریخی، مردم مدینه جهت استقبال از پیامبر(ص) بالای سطوح خانه‌ها و در خیابان‌ها تجمع می‌کردند و ساعت‌ها انتظار ایشان را می‌کشیدند. در نمونه‌ای دیگر هنگامی که امام رضا(ع) به نیشابور وارد شد، علمای نیشابور، پس از اطلاع از حضور امام(ع) به استقبال آن حضرت آمده، زمام مرکبشان را گرفته و از ایشان درخواست نمودند تا برای آنان حدیثی بگویند. اهمیت استقبال به حدی است که به فتوای شماری از مراجع، بیرون رفتن از مسجد در حال اعتکاف برای استقبال از مسافر جایز است.

از سوی دیگر گرایش مردم برای دیدار با افراد معروف امری طبیعی است که در نهاد همه انسان‌ها وجود دارد و به خودی‌خود امری نکوهیده به شمار نمی‌آید اما آنچه در ماجرای استقبال از ستاره پرتغالی از نگاه دین شایان نکوهش و انتقاد است، رعایت نشدن حرمت و کرامت انسانی است که اتفاقا محدود به همین مورد نیست و موارد متعددی از آن هر روز در کشور ما به چشم می‌خورد.

کرامت یکی از موهبت‌های است که خداوند رحمان به انسان ارزانی داشته است و کریمه «وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّیِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى کَثِیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِیلًا» به خوبی این معنا را آشکار می‌سازد. آیه می‌فرماید و محققا ما فرزندان آدم را بسیار گرامی داشتیم و آنها را (بر مرکب) در برّ و بحر سوار کردیم و از هر غذای لذیذ و پاکیزه آنها را روزی دادیم و آنها را بر بسیاری از مخلوقات خود برتری و فضیلت کامل بخشیدیم.

بر همین اساس حفظ کرامت انسانی از توصیه‌های مهم دین اسلام است و اساسا دین از ما خواسته در هیچ حالتی کرامت انسانی خود و دیگران را مخدوش نسازیم. به عنوان مثال، یکی از مواردی که ممکن است کرامت ذاتی انسان‌ها را در معرض تهدید قرار دهد، دست دراز کردن به سوی دیگری و اظهار نیاز به او است. قرآن کریم در همین مورد نیز سفارش کرده برای کمک کردن به دیگران طوری رفتار نکنید که کرامت آنها را زیر سوال ببرید، چون در این صورت عمل خود را باطل ساختید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تُبْطِلُوا صَدَقَاتِکُمْ بِالْمَنِّ وَالْأَذَى؛ ای اهل ایمان، صدقات خود را به سبب منّت و آزار تباه نسازید».

عدم رعایت کرامت انسان علاوه بر تاثیرات فردی، تاثیرات اجتماعی بسیاری به همراه دارد. انسانی که کرامت خود را از دست دهد به راحتی در برابر ظالمان سر تسلیم فرود می‌آورد و به هر نوع ذلت و ظلم و استبدادی تن می‌دهد کما اینکه قرآن در مورد فرعون و قومش می‌فرماید: «فَاسْتَخَفَ‌ قَوْمَهُ‌ فَأَطَاعُوهُ‌ إِنَّهُمْ‌ کَانُوا قَوْماً فَاسِقِینَ‌؛ و (به این تبلیغات دروغ و باطل) قومش را ذلیل و زبون داشت تا همه مطیع فرمان وی شدند که آنها مردمی فاسق و نابکار بودند».

جلوگیری از رفتارهایی که منافی کرامت انسانی باشد در سیره ائمه(ع) بسیار مشاهده می‌شود. در یک نمونه معروف و مشابه، وقتی دهقانان شهر الانبار برای استقبال از امیرالمومنین(ع) دنبال مرکب آن حضرت می‌دویدند، حضرت آنها را از این عمل نهی کردند. شرح این ماجرا در حکمت ۳۷ نهج البلاغه چنین است: «هنگامى که آن حضرت به شام مى‌رفت، دهقانان شهر انبار به دیدارش آمدند. از اسب‌ها پیاده شدند و پیشاپیش او دویدند. حضرت پرسید: این چه کار است که مى‌کنید؟ گفتند که این عادت ماست در بزرگداشت فرمانروایانمان. امام(ع) فرمود: این کارى است که امیرانتان از آن سود نبردند و شما خود را در زندگى خود به مشقت مى‌افکنید و در آخرت به بدبختى گرفتار مى‌آیید. چه زیانبار است مشقتى که در پى آن عذاب باشد و چه سودمند است آسودگى همراه با ایمنى از عذاب خدا».

حاشیه‌های یک استقبال عجیب و غریب از نگاه دین

بسیاری از توصیه‌ها و احکامی که در دین اسلام بیان شده است با محوریت حفظ کرامت انسان است و در یک کلام می‌توان ادعا کرد کرامت انسانی، یکی از ارکان اصلی و روح حاکم بر احکام شریعت اسلام است. با این وجود، چنانکه اشاره شد این کرامت ذاتی در کشور ما بارها به بهانه‌های مختلف مورد تعدی قرار می‌گیرد. گاهی در مناسبات مذهبی به بهانه پخش نذری کرامت انسانی افراد در صفوف طولانی و در ازدحام جمعیت مورد تعرض قرار می‌گیرد و گاهی با ایده آپارتمان ۲۵ متری، کرامت انسان هدف گرفته می‌شود. در آخرین نمونه نیز می‌توان به ماجرای استقبال از ستاره پرتغالی اشاره کرد. طبیعتا با کمی مدیریت می‌شد مردمی که علاقه‌مند دیدار با رونالدو هستند را در مکانی مجتمع ساخت تا بازیکن مورد علاقه خود را ببینند و کرامت انسانی آنها نیز حفظ شود ولی با بی‌مدیریتی که هر بار تکرار می‌شود، مردم دوان دوان دنبال خودروی بازیکنان تیم النصر دویدند و نه تنها به مقصود خود نرسیدند بلکه تصویر بدی از این استقبال پرحاشیه در دنیا مخابره شد و فرصت، تبدیل به تهدید شد.

سخن را با فرمایشی از امام حسین(ع) که یکی از بارزترین جلوه‌های عزت‌مندی و حفظ کرامت انسانی است به پایان می‌برم: «هیهات که ما تن به ذلّت و خوارى دهیم. خدا و رسول او و مؤمنان و دامن‌هاى پاک و مطهّرى که ما در آن پرورش یافته‌ایم و دل‌هاى غیرتمند و جانهاى بزرگمنش، این را بر ما نمى‌پذیرند که فرمانبرى از فرومایگان را بر مرگ شرافتمندانه ترجیح دهیم».