افزایش قیمت برنج رکوردی جدید در بازار مواد غذایی به ثبت رساند
نادی نیوز : در هفته‌های اخیر، قیمت برنج ایرانی و خارجی در ایران افزایش چشمگیری داشته است.
دلایل اصلی این رشد را می‌توان در چند عامل کلیدی دسته‌بندی کرد:
روندهای قیمتی
برنج ایرانی نسبت به ماه گذشته حدود ۱۱.۱٪ و نسبت به سال گذشته حدود ۸۵٪ افزایش داشته .
برنج خارجی نیز نسبت به ماه گذشته حدود ۲.۴٪ و سالانه حدود ۳۸.۶٪ رشد داشته .
علل اصلی افزایش قیمت برنج
۱. اختلال در عرضه و احتکار دلالی
با وجود موجودی کافی در بازار، عرضه به‌صورت قطره‌چکانی انجام می‌شود. دلالان برنج را انبار کرده و به‌تدریج عرضه می‌کنند که کمبود تقلبی ایجاد می‌کند .
وزیر کشاورزی و سایر مقامات این احتکار را یکی از علت‌های اصلی اعلام کرده‌اند .
۲. تغییر در تخصیص و نرخ ارز
رویکرد دولت به ارز نیمایی و توافقی موجب افزایش هزینه واردات برنج خارجی شد؛ وقتی قیمت خارجی بالا رفت، قیمت داخلی هم تحت تأثیر قرار گرفت .
نوسان ارزش دلار/ریال هم به گران شدن مستقیم یا غیرمستقیم برنج منجر شده .
۳. سیاست‌های حمایتی و ممنوعیت واردات
دولت گذشته الزام کرد برای هر ۲ کیلو واردات برنج خارجی، واردکننده‌ها یک کیلو برنج ایرانی بخرند؛ نتیجه این شد که ۸۰٪ از تولید داخل توسط شرکت‌ها خریداری شد و عرضه کاسته شد .
ممنوعیت فصلی واردات خارجی (برای حمایت از تولیدکنندگان) نیز عرضه را متزلزل کرده .
۴. رانت، انحصار و ناملایمات زیرساختی
توزیع متمرکز برنج در دست چند شرکت بزرگ قرار دارد که با کنترل عرضه، قیمت را مدیریت می‌کنند؛ کشاورزان سود چندانی نمی‌برند و عمده سود به دلالان و واسطه‌ها می‌رسد .
ضعف نظارت و شفافیت در زنجیره تأمین، فساد و انبارداری غیرشفاف را تشدید کرده .
۵. افزایش تقاضا
جمعیت شهری و تغییر سبک زندگی افزایش مصرف برنج را تشدید کرده و تقاضا از تولید پیشی گرفته است .
جمع‌بندی
عامل توضیح
اخلال در عرضه احتکار توسط دلالان و عرضه نامناسب
نوسان نرخ ارز فشار به واردات و انتقال به قیمت داخلی
سیاست‌های دولت الزام خرید داخلی و ممنوعیت واردات
ساختار غیرشفاف رانت و انحصار در دست چند واسطه
رشد تقاضای داخلی افزایش مصرف در شهرها
راهکارهای پیشنهادی
تسریع در تصویب نرخ نهایی مالیات ارزش‌افزوده و ارز تخصیصی .
افزایش واردات و شفاف‌سازی توزیع دولتی.
نظارت قوی بر بازار و مقابله با احتکار.
حمایت واقعی از کشاورزان و بازگرداندن تعادل عرضه و تقاضا.
قیمت ها در بازار آزاد (هر کیلوگرم)
براساس آمار به دست آمده از بازار و مراکز خرید و فروش برنج در سطح پایتخت قیمتها به شرح زیر به دست آمد.
- طارم ممتاز: تقریبا ۲۳۴ هزار تومان
- هاشمی معمولی: ~۲۷۳ هزار تومان
- هاشمی ممتاز: ~۳۳۰ هزار تومان
- طارم دم‌سیاه ممتاز: ~۳۱۰ هزار تومان
- عنبر بو ممتاز: ~۱۹۲ هزار تومان
سایر بررسی‌ها نیز روند جهش قیمت را تأیید می‌کنند، ولی محدوده‌های کلی مشابه هستند .
قیمت برنج خارجی (تنظیم‌بازاری و بازار آزاد)
تنظیم‌بازاری (مصوب برای مصرف‌کننده):
- برنج هندی: ۵۹,۸۰۰ تومان
- برنج پاکستانی: ۶۶,۳۰۰ تومان
بازار آزاد (بسته‌های ۱۰ کیلو):
- برنج هندی ۱۱۲۱: بین ~۷۰۰ هزار تا ۱,۱۵۰ هزار تومان (۶۹–۱۱۵ هزار تومان در کیلو)
- برنج پاکستانی باسماتی (۱۰ کیلو): ~۱,۰۰۰ هزار تا ۱,۴۵۰ هزار تومان (۱۰۰–۱۴۵ هزار تومان در کیلو)
فروش‌های زنجیره‌ای (افق کوروش):
- هندی ۱۰ کیلو ~۵۰۰ هزار تومان (۵۰ تومان در کیلو)
- پاکستانی ۱۰ کیلو بسته به نوع: ~۵۹۳ هزار تا ۷۰۰ هزار تومان
جمع‌بندی مقایسه‌ای قیمتها
نوع برنج قیمت فعلی (ریال) یا تومان
- برنج ایرانی طارم ممتاز ~۲۳۰–۳۳۰ هزار تومان/کیلو
- برنج ایرانی عنبر بو ممتاز ~۱۹۲ هزار تومان/کیلو
- برنج هندی تنظیم‌بازاری ۵۹,۸۰۰ تومان/کیلو
- برنج پاکستانی تنظیم‌بازاری ۶۶,۳۰۰ تومان/کیلو
- برنج هندی بازار آزاد ۷۰–۱۱۵ هزار تومان/کیلو
- برنج پاکستانی بازار آزاد ۱۰۰–۱۴۵ هزار تومان/کیلو
تذکرات و نکات مهم
قیمت‌های تنظیم‌بازاری سقف رسمی هستند؛
فروشگاه‌ها ممکن است برنج هندی را زیر این قیمت عرضه کنند (مثلاً ~۵۰ هزار تومان/کیلو) .
قیمت بازار آزاد برای وارداتی‌ها بسته به برند، بسته‌بندی و خلوص دانه‌ها متنوع است.
برنج ایرانی همچنان گران‌ترین گزینه است و برخلاف وعده‌ها، کاهش محسوسی نداشته است .
توصیه برای خریداران
۱٫ اگر به دنبال قیمت تضمینی هستید، برنج تنظیم‌بازاری قابل پیگیری است.
۲٫ پیش از خرید کشوری یا صادراتی، قیمت هر کیلو را از فروشگاه‌ها آنلاین یا محل ببینید.
۳٫ در صورت مشاهده تخلف یا فروش بالاتر از سقف قیمت مصوب، مراتب را به سازمان تعزیرات یا اتحادیه
نادی نیوز ندای آگاهی و مطالبه گری
- علی شاهیان نطنزی
- کد خبر 9248
- بدون نظر
